Λαχανικά vs παιδιά; Βγείτε νικητές στη «μάχη» αυτή!
Γράφει: Δρ. Αναστάσιος Παπαλαζάρου
Κλινικός Διαιτολόγος – Διατροφολόγος
Διδάκτωρ Χαροκοπείου Παν/μίου
Σκέφτεστε, προβληματίζεστε, ψάχνετε τι δεν έχετε κάνει καλά και το παιδί σας δεν αγγίζει τα λαχανικά ή τρώει μόνο.. αγγούρι! Αρχικά, ηρεμήστε… είναι σύνηθες φαινόμενο τα παιδιά να αποστρέφονται τρόφιμα που η γεύση τους δεν είναι τόσο ελκυστική όσο η αγαπημένη τους πίτσα ή το παστίτσιο! Και όχι, δεν είναι ιδιότροπο το παιδί σας επειδή αρνείται να φάει κάποια φαγητά.
Η κατάσταση αυτή ονομάζεται νεοφοβία και δηλώνει τη διστακτικότητα ή την απροθυμία που δείχνουν τα παιδιά στην κατανάλωση ορισμένων τροφίμων και στην ένταξή τους στο διαιτολόγιό τους. Όταν, όμως, ο φόβος εμποδίζει την κατανάλωση νέων, αλλά ιδιαίτερα θρεπτικών τροφίμων από τα παιδιά, αυτό μπορεί να έχει δυσχερείς συνέπειες στην ανάπτυξη και την υγεία τους, γενικότερα. Τα λαχανικά είναι απαραίτητα στη διατροφή του παιδιού, καθώς είναι πλούσια σε βιταμίνες, όπως βιταμίνη C, Α, Β6, Κ, φυλλικό οξύ, και ασβέστιο, σίδηρο, κάλιο, ψευδάργυρο, μαγνήσιο και μαγγάνιο. Ταυτόχρονα, οι ευεργετικές τους ιδιότητες οφείλονται στην υψηλή περιεκτικότητά τους σε φυτικές ίνες και αντιοξειδωτικές ουσίες.
Σύμφωνα με τους Εθνικούς μας Διατροφικούς Οδηγούς συστήνεται τα παιδιά να καταναλώνουν ήδη από το 1ο έτος της ζωής τους τουλάχιστον 1 μερίδα λαχανικών καθημερινά φθάνοντας έως και τις 3-4 μερίδες καθημερινά κατά την εφηβεία.
Τι μπορείτε, λοιπόν, να κάνετε για να βελτιώσετε τη σχέση του παιδιού σας με τα λαχανικά;
- Εκθέστε το παιδί επαναλαμβανόμενα στα τρόφιμα που αποφεύγει. Αυτό μπορεί να μειώσει την απροθυμία του να καταναλώσει ένα τρόφιμο οικείο για τη λοιπή οικογένεια. Υπάρχουν δεδομένα που αναφέρουν ότι μπορεί να χρειαστούν ακόμα και10 επαναλαμβανόμενες εκθέσεις του παιδιού σε 1 τρόφιμο ώστε στο τέλος να δεχθεί έστω να το δοκιμάσει και μετά να το καταναλώσει. Τι σημαίνει όμως έκθεση σε ένα τρόφιμο; Βάζετε κάθε φορά στο πιάτο του παιδιού σας λαχανικά μαζί με το φαγητό του χωρίς, όμως, να το πιέζετε αναγκαστικά να τα φάει. Με αυτό τον τρόπο θα συνδυάσει στο μυαλό του ότι τα λαχανικά αποτελούν τμήμα του καθημερινού γεύματος και σταδιακά θα τα δοκιμάσει και θα τα αγαπήσει.
- Μπείτε και εσείς στο… κόλπο! Βάλτε πάντα στο τραπέζι ένα μεγάλο μπολ με σαλάτα, βάλτε όλοι στα πιάτα σας επιδεικτικά και καταναλώστε τα την ώρα του γεύματος. Μόνο και μόνο βλέποντας εσάς να τα καταναλώνετε είναι σημαντικό, καθώς τα παιδιά είναι ιδιαίτερα μιμητικά. Άτομα από το κοντινό περιβάλλον δρουν ως πρότυπα για τα παιδιά, που προσπαθούν να μιμηθούν τη συμπεριφορά στην οποία εκτίθενται.
- Δοκιμάστε διαφορετικούς τρόπους μαγειρέματος. Εκτός από τη θέα του τροφίμου είναι σημαντικό να δοκιμάζετε διαφορετικούς τρόπους μαγειρέματος, να τοποθετείτε μικρή ποσότητα στο πιάτο του, ενώ μπορείτε να κάνετε πιο ευφάνταστη και διασκεδαστική την παρουσία του τροφίμου στο πιάτο, συνδυάζοντας διάφορα χρώματα και σχήματα. Παράδειγμα, αν έχετε παρατηρήσει ότι στο παιδί δεν αρέσει να τρώει ωμή τη σαλάτα, φροντίστε ώστε έστω μέρα παρά μέρα να φτιάχνετε κάποιο φαγητό που περιέχει λαχανικά όπως σπανακόρυζο, μπριάμ, μπιφτέκια λαχανικών κτλ.
- Συνδυάστε τα τρόφιμα που δεν του αρέσουν με οικείες γεύσεις. Συνοδεύοντας ένα νέο τρόφιμο με ένα που ήδη προτιμάται από το παιδί, μπορεί να οδηγήσει σε μεγαλύτερη αποδοχή. Οι πίτες, μεταξύ άλλων, αποτελούν ένα αγαπημένο τρόφιμο των παιδιών και έναν εξίσου «έξυπνο» τρόπο για να εισαχθούν λαχανικά, βότανα και άλλα πολύτιμα συστατικά, στη διατροφή ενός παιδιού. Ένα κομμάτι σπιτικής πίτας, υψηλής θρεπτικής αξίας, φτιαγμένο με τα φύλλα της alfa, μπορεί να αποτελέσει ένα ισορροπημένο και θρεπτικό σνακ στο σχολείο. Συνδυάστε τα φύλλα της alfa (κιχί, πολίτικο, του χεριού σας, από σπίτι)με λαχανικά και κάποια πηγή πρωτεΐνης, όπως κοτόπουλο ή τυρί, και θα έχετε έτοιμο ένα πλήρες γεύμα για τα παιδιά. Αντίστοιχα, εκτός από αλμυρό γεύμα οι πίτες μπορούν να αποτελέσουν ένα εξαιρετικά ευφάνταστο τρόπο για να καταναλώσουν τα παιδιά ποικιλία φρούτων μαζί με κάποια κρέμα ζαχαροπλαστικής και κανέλα.
- Μια σως μπορεί να σώσ-ει την κατάσταση! Τα dips αποτελούν ένα νόστιμο συνοδευτικό για τη σαλάτα και βοηθούν τα παιδιά να καταναλώσουν περισσότερα λαχανικά τα οποία, υπό άλλες συνθήκες, μπορεί να μην τα δοκίμαζαν. Μπορείτε λοιπόν να σκαρφιστείτε έξυπνες και νόστιμες σάλτσες, χαμηλές σε θερμίδες, τις οποίες θα σερβίρετε σε μικρή ποσότητα δίπλα στα λαχανικά των παιδιών σας. Για παράδειγμα: παρασκευάστε κάποιο dip με βάση το γιαούρτι και προσθέστε ένα κουταλάκι κέτσαπ, μουστάρδα, πάπρικα γλυκιά και λίγο πιπέρι. Για να έχετε γευστική ποικιλία στο μενού μπορείτε και να αντικαταστήσετε το γιαούρτι, ή μέρος του με κάποιο τυρί spread, ή cottage μειωμένων λιπαρών. Επιπλέον, μπορείτε να φτιάξετε σάλτσες από φρέσκια ντομάτα. Τρίψτε μία ώριμη ντομάτα, προσθέστε λίγο ξύδι, ένα κουταλάκι ελαιόλαδο, αλάτι, ρίγανη και συνοδέψτε με αυτή πολύχρωμα λαχανικά.
